فمینیست چیست؟_هفت ویک34979
فمینیسم چیست؟
تفکر فمینیسم بر مبنای برابری میان زن و مرد شکل گرفته می باشد. یعنی مردان و زنان, بدون توجه به جنس, باید از حقوق و موقعیت‌های برابری برخور دار باشند.
عموم مخالفان با تمسک به تفاوت‌های بین زن و مرد, ادعا دارند که حرف زدن از تساوی بین جنس‌ها اشتباه است. آنها همواره با میان آوردن تفاوت‌های فیزیکی میان جنس نر و ماده‌ی انسان, سعی می‌کنند زن را ضعیف تر و بالطبع در رده‌ی دوم جلوه دهند و مرد را بالاتر و قوی تر بدانند.
این حرف به طرز خنده‌داری اشتباه می باشد. اگر مبنای تخصیص حقوق و موقعیت‌ر را نیروی فیزیکی افراد درنظر بگیریم, پس باید برای مثال برای ورود به دانشگاه مردان قوی‌هیکل را به مردان لاغر و استخوانی ترجیح دهیم. یا مثلا در یک شرکت که همه کار برابری انجام می‌دهند, به مردان قوی‌تر دو برابر مردان ضعیف‌تر حقوق دهیم ایا چنین است؟! بر اساس هیکل مقایسه می شوند؟
و خب لازم نیست که یادآوری کنم که همه‌ی زن‌ها از همه‌ی مردها از نظر بدنی ضعیف تر نیستندمثل زنان بدن ساز کار و یا زنان ورزش کار که دارای زور و قوای زیادی هستند . پس با این استدلال باید زن‌های قوی‌تر, از حقوق بیشتری نسبت به مردان ضعیف تر از خودشان بهره‌مند شوند.
می‌بینید؟ وقتی درست از همین استدلال بخواهیم به صورت واقعی و سراسری استفاده کنیم, میزان احمقانه بودن آن مشخص می‌شود پس چگونه بر این دلیل ب منطق خود مافشاری می کنند و اصرلر در قبولاندن ان به همه دارند؟!
تمام حرفی که فمینیسم می‌زند این است که باید تمامی انسان ها از حقوق و موقعیت‌های برابر برخوردار باشند و تنها عامل برخورداری از یک موقعیت, توانایی و لیاقت آن فرد فارغ از هرچیز دیگری باشد.
فمینیست کیست؟
اگر شما قبول دارید که افراد فارغ از جنس, باید از حقوق و موقعیت‌های برابر برخوردار باشد, شما یک فمینیست هستید. تبریک می کم شما فردی اگاه و با هوش و تدبر هستید.
من گاهی اوقات افرادی‌را می‌بینم که می‌گویند:«من به برابری زن و مرد اعتقاد دارم, ولی فمینیست نیستم». آن وقت مجبور می‌شوم با لبخند توضیح بدهم که تو اصلا نمی دانی داری در مورد چه چیزی صحبت می‌کنی و چه می گوییی در واقع چنین افرادی اصلا از فیمینیست ها چیزی نمی دانند پس با ما همراه باشید برای معرفی بیش تر فیمینیست ها.
دفعه‌ی بعد که با کسی صحبت می‌کردید و او گفت که فمینیست نیست, مطمئن باشید که یا با یک انسان سکسیست پلید طرفید, یا با یک موجود کاملا ناآگاه و ناخرد. همین و اگر نااگاه بود می توانید برای او توضیح دهید.
فِمینیسم، (Feminism)، واژه ای فرانسوی و از ریشه لاتینی (Femind) است و با اندکی تغییر، در زبانهای دیگر مثل انگلیسی و آلمانی هم به یک معنا به کار می رود. Feminine (فِمینین) به معنای زن یا جنس مونث می باشد.
فمینیسمِ ممکن است در دو معنا به کار رود.
← معنی عمومی و شناخته شده فمینسم
معنای اوّل، که همان کاربرد عمومی و شناخته شده آن است، به اندیشه و نهضتی گفته می شود که مدافع برابری حقوق زنان با مردان در ساحتهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی می باشد که در فارسی ممکن است از این واژه به زن سالاری، زن گرایی و… تعبیر شود. البته با پیشرفت این اندیشه ، من جمله نتایج به دست آمده، تحقق و تشکیل مجموعه های منظم و سازمان یافته ای برای فعالیت های زنان است که با عناوین مختلفی؛ مانند تشکل زنان، انجمن زنان، نهضت زنان و… در جامعه بروز و ظاهر می شوند.
← فمینسم به معنی ظهور خُلقیات و صفات زنانه در مردان
معنای دوم، نمود و ظهور خُلقیات و صفات زنانه در مردان است که این معنا مورد نظر نیست و کم ترین کاربرد را دارد و اصلا بحث ما راجب این نیست.
فمینیسم به عنوان دفاع از حقوق زنان و برابری این حقوق با مردان، پیشینه ای بیش از چند صده دارد، ولی میی توان گفت که این واژه در اواسط قرن نوزدهم میلادی به این معنا به کار می رود . به منظور تحقق اندیشه فمینیستی، به تدریج جنبش های متفاوتی شکل گرفته و برای رسیدن به خواسته های خویش، راه های متفاوتی را در پیش گرفتند. از نظر تاریخی تکامل جریان فمینیستی را می توان به دو مقطع و مرحله تقسیم نمود.
مرحله اوّل – از اوایل قرن ۱۹ تا ۱۹۲۰ (بعد از جنگ جهانی اوّل)، و مرحله دوم – از دهه ۶۰ به بعد است. البته فمینیسم در تعریف اوّلیه خود، نهضت حقطلبی زنان بود که از آمریکا شروع شده است ؛ یعنی زنان در برابر تبعیضهایی که ریشه در “جنسیت” داشت و در آن زمان مطرح بود، حرکتی را با انگیزه و هدف حق طلبی شروع نمودند که تنها بر مبنای دیدگاه ها و نگرش های خاص اجتماعی و بعضاً دینی خود قدم در این مسیر نهاده بودند.
این نهضت، نقطه ضعف هایی هم در بر داشت، ولی در سالهای ۱۹۷۰ – ۱۹۸۰ گرایش های متعددی از فمینیست ها، از گروه های بسیار افراطی گرفته تا طیفهای محافظه کار، و حتی دینی مذهبی ظهور نموده اند.
در نتیجه، گرایش و نظرات متعددی در ایده فمینیستی وجود دارد، ولی همه آنها در این که حقوق زنان نادیده گرفته شده است و می بایست با انتخاب راه کارهای مناسب، این تضییع حقوق و تبعیض از میان برود، مشترک اند. البته محورهایی هم وجود دارد که موجب اختلاف و تعدد آنان گشته است.
معرفت شناسی فمینیستی
معرفت شناسی شاخه ای از فلسفه می باشد که از معرفت بحث می کند. امروزه معرفت شناسی بیش از آن که یک دانش در جهان می باشد یک ابزار سیاسی است. لذا جنبش های سیاسی مختلف تلاش می کنند که بر اساس این ابزار، موفقیت هایی را به دست بیاورند. بر این اساس، اگر فمینیسم را هم به عنوان یک جنبش اجتماعی زنان در نظر گرفته شود نباید آن را از این نکته مستثنا کنیم؛ زیرا این روش تلاش کرده است به کمک این ابزار، مقبولیتی در میان اندیشمندان کسب کند.
جنبش های فمینیستی در اعتراض به مسائلی همچون ق تقسیم کار و موقعیت زنان در جامعه غرب شکل گرفت و تدریجاً به صورت یک نظام فکری درآمد. فمینیسم برای این که در میان فلسفه جدید راهی باز نموده و به یک مکتب فکری تبدیل شود، تلاش کرد تا یک نوع معرفت شناسی خاص را طراحی می کند.
می دانیم که در بین گرایش های مختلفِ معرفت شناسانه دو گرایش عمده وجود دارد: گرایش درون گرایانه و گرایش برون گرایان وجود دارد . معرفت شناسی فمینیستی شاخه ای از گرایشات برون گرایانه معرفت شناختی است که مدعی نقش عوامل بیرونی در فرآیند توجیه باور هستند.
این شاخه که گرایشی از معرفت شناسی اجتماعی م باشد ، برخلاف معرفت شناسی سنتی، منکر مطلق بودن حصول معرفت بوده؛ بدین معنا که وجود برخی مقدمات معین، لزوماً سبب شکل گیری یک باور معین و یکسان در همه افراد نخواهد شد و هر فرد به تناسب محیط اجتماعی خود، از آن مقدمات یکسان به باوری متفاوت می رسد و عوامل اجتماعی؛ چون منزلت، شرایط اجتماعی و شناختی، امتیازات اجتماعی فرد و ساختار اجتماع قدرت را از شرایط مهم حصول معرفت می دانند. در این صورت آنان به جای پرسش از ماهیت معرفت، از ماهیت اجتماعی شخصی که معرفت برای او حاصل می شود، صحبت می کنند. این نوع معرفت‌شناسی که با معرفت‌شناسی انگلیسی ـ آمریکایی تقابل دارد، مدعی است که با نگاهی به گذشته درمی‌یابیم که سیر اندیشه، فلسفه و معرفت، همواره مرد مدار بوده و بنابر خواست و علایق آنان شکل گرفته می باشد از این رو معرفت‌شناسی براساس تجربه‌های جنسیت، رنگ و تحصیلات پدید آمده است، پس از عینیت و قطعیت در معرفت باید دست کشید.
یکی از بحث هایی که فمنیست ها دارند این می باشد اگر قرار بود زنان، تاریخ فلسفه را می نوشتند، فلسفه عالم متفاوت بود؛ زیرا زنان از لحاظ موقعیت اجتماعی، متفاوت هستند و می توانند معرفت دیگری داشته باشند، بنابراین معرفت مردان با معرفت زنان کاملاً مختلف است. مجموعۀ دیدگاه های فمینیست ها در باب معرفت، «معرفت شناسی فمینیستی» Feminist epistemology نام گرفته است.
فمینیست ها معرفت شناسی خود را در دو رکن خلاصه کردهد است ؛ یکی انتفاد از اصالت فرد (individualism) و دیگری نقش و جایگاه (standpoint) معرفت. تمام تلاش فمینیست ها معطوف به این است که اولاً: معرفت زنانه با معرفت مردانه متفاوت است ، ثانیاً: معرفت زنانه امتیاز و ویژگی خاصی به معرفت مردانه دارد. فمینیسم و دانش های فمینیستی
در نقد این دیدگاه می توان گفت: اگرچه نقش و تأثیر عوامل هایی اجتماعی بر باور افراد، قابل انکار نیست، اما پذیرش ادعای فمنیست ها بدین معنا می باشد که هیچ تعریف مطلقی از معرفت وجود نداشته و معرفت، امری عینی نبوده است ، بلکه امری نسبی و صرفاً تابع ذهنیت افراد است. اشکال وارده بر این ادعا، این است که آیا خود این ادعا که به نوعی معرفت و باور این افراد است، نیز مشمول نسبیت و ذهنیت می شود یا نه؟ اگر پاسخ منفی است ، پس ادعای نسبیت و ذهنیت معرفت، خود به خود نقض می شود، اما اگر پاسخ مثبت است، پس چگونه خود با این جزمیت در مورد نقش عوامل اجتماعی و جنسیت در روند معرفتی در طول تاریخ، سخن می گویند؟! و چگونه از این امر ذهنی و فردی خود، نتیجه کلی، عینی و تاریخی می گیرند؟؛ زیرا امری که عینی نباشد، مشمول نتیجه گیری کلی نیز نخواهد داشت!. اگر چه نقش عوامل اجتماعی و حتی رنگ و جنسیت در حصول معرفت، مهم و مؤثر است، اما این بدان معنا نیست که شخص در برابر این عوامل کاملاً فاقد اراده و آزادی می باشد ؛ زیرا در این صورت نقش فرد به عنوان فاعل شناساگر در حصول معرفت، نادیده انگاشته شده و معرفت، امری جبری خواهد بود. به نظر می رسد که در این گرایش، نقش نفس و روح انسانی در حصول معرفت به حساب نیامده و فاعل شناساگر ، امری طبیعی و مادی محسوب شده است.
گرایش های فمینیست
در مورد گرایشاتی که در زمینه فمینیسم وجود دارد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
فمینیسم لیبرال،
فمینیسم مارکیستی،
فمینیسم رادیکال،
سوسیال فمینیسم،
فمینیسم فرامدرن،
فمینیسم اسلامی.
فمینیسم که پیشینه ای نسبتاً زیاد دارد، از اواخر قرن نوزدهم به طرق گوناگون به کشور های اسلامی هم وارد شده اند
هنوز هیچ دیدگاهی درج نشده است. شما اولین باشید!