نکات مهم نهال کاری _هفت ویک

درختان از مهم‌ترین بخش های هر اکوسیستم هستند و به همین دلیل برای کاشت هر نوع درختی (بارده و غیربارده) باید به نکات کاشت نهال آن دقت کنید، در غیراینصورت نمی‌توانید انتظار استقرار، رشد و عملکرد مطلوبی را داشته باشید. 

تعدادی از افراد به دلیل این که می خواهند در فصل بهار باغبانی انجام دهند کاشت درخت را در بهار انجام می دهند اما بعضی دیگر بر این باورند که پاییز فصل بهتری برای این کار است. یک باغبان باید بهترین زمان کاشت را بداند بنابراین باید دقت لازم برای کاشت درخت را به عمل آورد

چه عواملی بر زمان کاشت نهال درخت مؤثرند؟

برای یک کاشت موفق، باید عوامل مختلفی از جمله زمین، آب و هوای محل زندگی، نوع گیاه، سلامت ریشه آن و … را در نظر بگیرید.

محل زندگی

رشد یک نهال و تبدیل آن به درختی نیرومند و پربار، تحت تأثیر محیط قرار دارد. اگر هرکدام از عوامل محیطی کمتر از حد ایده آل باشد، رشد گیاه محدود می‌شود. به عنوان مثال، فقط گیاهان سازگار با کم‌آبی می‌توانند در بیابان‌ها زندگی کنند.

از این رو باید با توجه به محل زندگی خود، محیط جغرافیایی و ویژگی‌های آن، بهترین زمان کاشت نهال درخت موردنظر را انتخاب کنید. کاشت نهال در زمان نامناسب عامل از بین رفتن و خشکیدن بیشتر گیاهان است.

فصل

با توجه به محیط زندگی و آب و هوای آن، لازم است تا درباره‌ی زمان کاشت نهال تصمیم گرفت. بسته به گرمسیر و یا سردسیر بودن محل زندگی، می‌توان تشخیص داد که کاشت نهال در کدام یک از فصول سال باید صورت بگیرد. بعضی از گیاهان سرمادوست بوده و در فصل زمستان سرعت رشد بیشتری دارند و بالعکس.

بهار

بهار به نظر فصل مناسبی برای کاشت است. در این فصل گلخانه ها برای کاشت گیاه ، بیشترین انتخاب یک باغبان هستند زیرا گزینه های انتخابی زیادی برایشان فراهم شده است. کاشت در فصل بهار فرصت رشد را به نهال در فصل تابستان می دهد و آن ها را برای زمستان آماده می کند زیرا برگ های درخت فرصت رشد و تغذیه دارند. هنگامی که درختی کاشته می شود باید بتواند ریشه های جدیدی ایجاد کند. کاشت در بهار بدان معناست که درخت باید همزمان با برگ جدید ریشه جدید نیز داشته باشد که هردو فرآیند ، به ذخایر قندی نیاز دارند . تلاش برای رشد همزمان برگ و ساقه برای درخت ضروری است و در نبود هریک، درخت دچار مشکل می شود. این رشد نه تنها به قند بلکه به آب فراوان نیز نیاز دارد. با محدود کردن ریشه، درخت در جذب آب دچار مشکل می شود، به همین دلیل نهالی که تازه کاشته می شود تمام و یا قسمتی از برگ هایش می ریزد زیرا آب کافی به ریشه نمی رسد.

مزایای کاشت نهال در بهار

کاشت در بهار، به درخت این فرصت را می دهد تا تمام تابستان رشد کرده و برای زمستان آماده شود. با توجه به اینکه بهار فصل رشد است بلافاصله پس از کاشت، برگ ها هم رشد کرده و می توانند در تمام تابستان برای گیاه غذا تهیه کنند.همچنین با افزایش سرعت رشد گیاه در تابستان و گرم شدن هوا، به علت بالا رفتن حجم کارها، فشار بیشتری بر ریشه های گیاه وارد می شود.تنها ریشه های قوی می توانند در این شرایط به نحو احسنت عمل کنند؛ پس باید نهال در بهار کاشته شود که تا رسیدن تابستان ریشه های قوی مورد نیاز خود را بسازد.

خطرات کاشت نهال در بهار

بسیاری از افراد تصور می کنند که بهترین زمان برای کاشت نهال درختان و بوته ها بهار است؛ زیرا آن ها کل فصل رشد را زمان خواهند داشت تا رشد کنند. با این حال هوای بهاری همیشه با این فرایند همکاری ندارد.برف و بارندگی زیاد در اواخر زمستان می تواند خاک را حتی تا اواسط بهار بیش از حد مرطوب و ناپایدار کند. در این صورت کاشت با کیفتی صورت نخواهد گرفت.گیاهان در بهار عملکردی دو برابر دارند؛ زیرا فصل رشد است. در این فصل نهال باید تلاش کند تا هم زمان سیستم ریشه ای و برگ های جدید به وجود آورد (درست برخلاف پاییز که درختان می توانند تمام انرژی خود را برای تقویت ریشه های خود بگذارند).

این فعالیت نیازمند انرژی، قند و آب فراوان است. ریشه های یک نهال نوپا که در بهار کاشته شود ممکن است هنوز آن قدر قوی نباشند که بتوانند آب و غذای کافی جذب کنند. به همین دلیل نهالی که در آب و هوای نامناسبی تازه کاشته می شود، بیشتر برگ هایش می ریزد؛ زیرا آب کافی به ریشه نمی رسد.

پاییز

 تعدادی از باغبانان براین باورند که پاییز فصل مناسب کاشت درخت است زیرا درخت می تواند ریشه های جدیدی را بدون تغذیه کردن برگ داشته باشد به این علت که پاییز فصل خنکی است و بهترین دما را برای رشد ریشه داراست. کاشت در پاییز به درخت این اجازه را می دهد تا مجدد در فصل پاییز و اوایل بهار قبل از رشد برگ ها، ریشه ها رشد کنند.  

مزایای کاشت نهال در پاییز

کاشت نهال در پاییز از مزایای مشابه کاشت در بهار برخوردار است. در این زمان، دما به طور معمول خنک است و همین باعث می شود تا گیاهان، آب کمتری به دلیل تعرق از طریق برگ هایشان در آب و هوای گرم از دست دهند.این موضوع کمک می کند تا گیاهان کمتر دچار تنش شده و انرژی بیشتری را به تولید ریشه اختصاص دهند. از طرفی نهال پس از کاشته شدن در زمین نیاز به آبیاری کافی دارد. در پاییز هم بارش کافی فرصت جذب آب موردنیاز گیاه را فراهم می کند.

خطرات کاشت در پاییز

کاشت در پاییز هم بدون خطر نیست و احتمال خرابی گیاه وجود دارد. بعد از گذشت پاییز و شروع فصل زمستان، ممکن است ریشه ها دچار سرمازدگی شده و آبی برای تغذیه و رشد پیدا نکنند.

قاعده کلی کاشت درخت

تعیین بهترین زمان کاشت نهال میوه در مناطق مختلف آب و هوایی، یک قاعده کلی دارد و آن قاعده این است: زمان مناسب، زمانی است که عوامل زیر بیشترین همپوشانی و هماهنگی را باهم داشته باشند:

● زمان خواب درخت

● نزدیک‌نبودن به زمان بسیار سرد و یخبندان

● نزدیک‌نبودن به زمان بسیار گرم و کم‌آبی

● قرار‌داشتن در زمانی که بارندگی کافی برای رشد نهال وجود دارد

● در‌نظر‌گرفتن نوع درخت و میزان سازگاری درخت با کم‌آبی، سرما، گرما، رطوبت و...

 همان‌طور که پیشتر گفته شد، در اغلب نقاط ایران، نیمه اسفند زمانی است که مولفه‌های مذکور به بیشترین هماهنگی با هم می‌رسند. اما با توجه به گرمسیر یا سردسیر بودن یک منطقه، زمان کاشت نهال پس‌و‌پیش می‌شود مثلاً در مناطق جنوبی کشور که بسیار گرمسیر است و زمستان سرد در آنجا وجود ندارد و بهار زودتر از سایر مناطق ایران از راه می‌رسد، ابتدای پاییز زمان مناسبی برای کاشت نهال است.

در‌حالی‌ که در مناطق شمال غربی کشور همچون اردبیل که بسیار سردسیر است این زمان می‌تواند در ماه بهار یا حتی تابستان باشد. بدیهی است که زمان کاشت نهال می‌تواند با توجه به نوع درخت نیز تغییر کند مثلاً این‌که درخت تا چه حد در برابر سرما مقاوم است یا این که با کم‌آبی و هوای خشک سازگاری دارد. همان‌طور که می‌دانید درختان از این نظرها با یکدیگر متفاوت هستند و دقیقا به همین دلیل است که برخی از انواع درخت در مناطق سردسیر و برخی دیگر در مناطق گرمسیر رشد و فراوانی بیشتری دارند.

نهال خوب

کسانی که تجربه کافی در کاشت درخت ندارند اغلب نمی دانند که ویژگی یک نهال خوب با یک نهال بد چیست. در کنار انتخاب بهترین زمان کاشت درخت باید به کیفیت نهال نیز توجه ویژه ای شود. البته سعی می کنیم در جهت اطلاع رسانی دقیق در مورد کاشت درخت، حتما به صورت مجزا در این زمینه صحبت کنیم.

به طور خلاصه باید گفت که خصوصیات یک نهال خوب این گونه است که نهال باید دارای ریشه های زیاد و پوست شاداب با تاج دارای چند ساقه و انشعاب باشد. نکته بعدی اینکه برخی از درختان هستند که در تمام فصول سال سرسبز هستند. باید در انتخاب نهال این نوع درختان دقت کنید که برگ های سبز بدون زردی و پژمردگی داشته باشند.

به ساقه و برگ های درختان نیز توجه لازم را داشته باشید که دچار آفت نشده باشند. وقتی نهالی سالم باشد با کاشت آن می توان مطمئن بود که درخت در دل خاک جان خواهد گرفت و با بیدار شدن از خواب زمستانی نهال درخت به سرعت شروع به رشد و نمو می کند.

این ها تنها بخشی از نکاتی است که بهتر است در هنگام انتخاب نهال درخت به آن توجه کرده و آن را پس از انتخاب بهترین زمان کاشت درخت، غرس کنید. مطمئن باشید با انتهاب درست نهال و انتخاب صحیح زمان، یک درخت مناسب خواهید داشت.

گوودال یا چاله درخت

عمق، طول و عرض چاله باید به اندازه ای باشد که ریشه نهال بدون شکسته شدن یا کج شدن در آن قرار بگیرد و به اصطلاح فضا برای ریشه کافی باشد اما طوقه به زیر خاک نرود پس نباید چاله بسیار عمیق یا به اصطلاح گود باشد. کندن چاله عمیق برای کاشت نهال صرفا در شرایط خاص که زمین بیش از حد سفت و سخت است، انجام شده و این کار مناسب است ولی در غیراینصورت این کار انجام نشود. چرا که باعث تخریب ساختمان خاک خواهد شد و مدت زیادی طول میکشد تا مجدد ساختمان خاک به شرایط قبل برگردد.

رعایت محل طوقه نهال

محل طوقه باید از سطح خاکِ باغ ۱۰ سانتی‌متر بالاتر باشد. در مورد محل پیوند هم همینطور است و چون محل پیوند بالاتر از طوقه قرار دارد، پس طبیعتا بالاتر از سطح خاک خواهد بود. این امر برای جلوگیری از پوسیدگی‌ها و بیماری‌های طوقه و ریشه ضروری است که خوشبختانه عموما رعایت می‌شود.